Joshua laibu songin Pathian thu part – 1: Israel mite Canaan ram lut thok (Joshua 1-5)

    Joshua laibu thupi: Sanghnak manin ral tampi nehhnak

    Joshua 1 – 5 thupi: Pathian in a thutiam hnak ram lang tuh hang manin Joshua heh a thupehnak phatak neuin hlun tuh in le ralpha ngai in um tuh thu rel i.

    Pathian in mithmuh thillo a hathnak hmangin mithmuh thil Canaan mite tawng tuhhnak hrang ah mithmuh thil Israel mite ai sanghnak hmang. Israel mite in amah Pathian sang tuhin, rinsan tuh in thu rel, thu cuuk, le tha pe.

    Joshua 1–5 thutlangpite

    I) Jordan ruuntii tan hla thute (ch. 1 – 2).

    • A) Pathian in Joshua ril hnak le thape in thu cah hnak (1.1 – 9).
    • B) Joshua in Ruben, Gad, le Manasseh hin zaimawzahte thu rel (1.10 – 18).
    • C) Joshua in Jericho khuapi cul tuh in mipahnih hlat (2:0).

    II) Jordan ruuntii tan tlang (ch. 3).

    • A) Joshua hoha hnak in Israel mite Jordan ruuntii kam ah hleng (3.1 – 6).
    • B) Pathian in Jordan ruuntii tan tuhdan Israel mite rel (3.7 – 13).
    • C) Jordan ruuntii tan tlang (3.14 – 17).

    III) Jordan ruuntii tan ben thil canghnakte (4 – 5).

    • A) Hihhlenhnak lung bir tlang (ch. 4)
    • B) Zarhtan tlang hnak le Kansuak puai hnak (ch. 5)
      • i) Zarhtan tlang (5.1 – 9).
      • ii) Kansuak puai bawn tlang (5.10 – 12).

    IV) Bawipa’i ralkap bawi (The Commander of the army of the LORD) (5:13-15).

    Summary: Joshua chapter 1–5 songai thu sik ilesingkhaw, thutiam ram (Canaan ram) lut thokhnak thute i. Ciami thute heh a tlangpi thu in khanli in khan thil i.

    • (I) Chapters 1 and 2 songah Joshua heh Israel mite hotu tuh in Pathian in ril hnak thu (Joshua 1.2, 6), le Joshua in Reuben, Gad, le Manasseh hin hrekkhatte (Joshua 1.12) heh Canaan ram songai umtu mite tawng tuh in tiimlaam tuh thu te rel i (Joshua 1.10-18). Cen, Joshua in Canaan ram lut tuh hmun, Jericho khuapi cul tuhin mi-pahnih heh hlat i (Joshua ch. 2).
    • (II) Jordan ruuntii lian laitak tan tlang hnak thu (Joshua 3.14-17), le
    • (III) pathumhnak ah, Jordan ruuntii tan ben,
      • (1) Pathian hathnak hihhlen tuhhnak hrangah lungbir tlang (Joshua 4.19-24).
      • (2) Cen, kansuak puai heh bawn tlang hnak le
      • (3) Israel mite zarh tan lailo te Joshua in zarh tan sak (Joshua 5.1-7) hnak thute.
    • (IV) Cen, Pathian ralkap Joshua hnenah lar hnak thute i (Joshua 5.13-15).

    Joshua 1-5 songai Pathian thu::

    Joshua chapter 1 – 5 songai Pathian thu sik ilesingkhaw, thutiam ram (Canaan ram) lut thokhnak thute i. Ciami thute heh a tlangpi thu in khanli (four segments) in khan thil i.

    (I) Pathian in Joshua Canaan ram ah feh tuhhnak thurel (Joshua 1-2)

    Chapters 1 and 2 songah Joshua heh Israel mite hotu tuh in ril hnak thu, Moses hnenah pehnak thute phatak neu in ngai tuh hnak thute (Joshua 1.7-8), hat ngai le ralpha in um tuhthute (Joshua 1.6, 7, 9) rel i. Pathian ai konghoi dan (God’s leadership style) heh ngaihven tlang ilesingkhaw, “hotu heh thupi roh in ril hmasa de ai training khai pe de i” tiin, hmu thil i. Pathian in Egypt mite kut hnia ah Israel mite sal taang in harsa tuarhnak auaw za ai aosuak tum fangin Moses heh ril i. Cetih in a ril fangin hmasaber ah Pathian in a thilti benhnak huham Moses hnenah hmuh hmasa ber ai, cia hnua fangin a tumtek hnakte – Egypt ram in Israel mite a suah tum hnakte – heh rel i (Exo. ch. 3-4). Paul khai heh Pathian thuthangpha phuang a vak vivo lai ah, a phuanghnak a cosangtu khua cang ah Pawlpi upa dah vivo i (Acts 14:23). Pathin in a rilhnak community heh tuktak pawlkom (ပရမ်းပတာ အသင်းအဖွဲ့) ilo ai konghoitu fungfe neu thawn lungrual neu in a tumtekhnak bangin hmailam ah feh vivo tuh heh Pathian in konghoitu a ril de hnak ai a tumtekhnak ber i. Cetihai konghoitute heh Pathian in huphim de i. Numbers chapters 16 – 19 song ai Aaron suangbawi ihnak heh Numbers 16:11, Korah, Dathan, le Abiram te in tawngcai manin Pathian in a tawngcaitute thu cuuk hnak le Aaron a ril hnak lar ruai hnak thute siar thil i. Cen,a rilhnak minungte in a thu zai siarlo ilekhaw rohdeuh in dan tat de i. (1) Aaron fate pahnih heh Pathian thupe zai siarlo in hibawl hnak a bawn awng fangin thi kom i (Leviticus 10.1). Pahnih (2) hnak ah, Pathian thupe hnak bangin Moses in bawnlo manin Moses heh Canaan ram hleng tuhlo in Pathian in cawh i (Numbers 20.12). Pathian na kin ruah tuh fangin phaneu in le ralring neu in ruaih kul i. Pathian in a ril hnak miphun heh konghoi tute ril de ai fungfe nue in kilkhawl de i.

    Joshua thuanthu zir zianzo ilesing khaw Pathian in thazang pehnak bangin ralpha ngai in tifingriat zah (Joshua 11:4) tam mi ralte Canaan mite (Joshua 9.1; 10.3, 5, 11.1-4) heh tawng de i. Mithmuh thil hnak ral tifingriat zah (Joshua 11.4) tawng tuhin mit in hmu thillo hnak Pathian le a thupe hnakte sang in, ralpha in tawng tuh heh thil bai ilo i. Ikhalselai Pathian in a rilhnak minungte vumai umlamhnak sanghnak tu hebang i. Hebrew lai ngaantu in “sanghnak tihnak tu mit in hmulo hnak um rori tiin sang ti ca i (Heb. 11.1). Pathian ruaihnak bangin Joshua in Israel mite heh hoha ai Canaan mite heh ralpha ngai tawng i. Joshua hpoha hnak Israel mite in Canaan kumpibawi 31 tawng neh i (Joshua 12.24).

    (II) Jordan ruuntii tan hnak thu (Joshua 3)

    Israel mite Jordan ruuntii tan in Canaan ram lut thok fangin a tan hlan ah nithum song ciami ruunkam ah zan cam tlang i (v. 2). Jordan ruuntii a tan tuh fangin Israel mipi heh thianghlim ruai hmasa i (v. 5), cen Thukham kuang heh Levi mi Suangbawi te zawng ruai ai, mipi hmai ah feh ai (vv. 3, 6), mipi in penghrek dung hla in hlun ruai i (v. 4).

    Jordan ruuntii a tan fangin Pathian thil bawn tuhhnak manin Israel mite in Joshua hnenah Pathian umpi hnak ling tuh i. (v. 7). Cen, Pathian in, Thukham Kuang a phurtu te ruuntii a tan fangin tii songah ding ruai i (v. 8). Pathian heh Israel mite hmai ah feh in Jordan tii heh tan hmasa tuh ai (v. 11), Canaan mite hnawt sio tuh thu rel i (v. 10). Thukham Kuang a phurtu, Suangbawi te Jordan ruuntii songah a ke fon fangin ruuntii pui heh luanglo in com tuh (v. 13).

    Israel mite Jordan ruuntii tan tlang i. Joshua rel ciahnak bang cekci in tan tlang ai, a rel dan bang cekci in Jordan tiipui khai luanglo in cat i. Cetihin, Israel mite tu lairo vumah vak tlang i (v. 17).

    Israel mite tu Joshua hoha hnak in Jordan ruuntii lian lai tak (Joshua 3.15) ah tan tlang i (Joshua 3:14-17). Bible songah “ruuntii lian ngai i (Joshua 3.15)” timi pongfang telh kherkher hnak sullam heh zaitu rel nuamhnak i tiin, fiang ngai in relfiah hnak umlo i. Jordan ruuntii a tan fangin Pathian thil bawn tuhhnak manin Israel mite in Joshua hnenah Pathian umpi hnak ling tuh i. (v. 7). Cen, Pathian in, Thukham Kuang a phurtu te ruuntii a tan fangin tii songah ding ruai i (v. 8). Hemi (vv. 7-8) ponghnak vumah cuan fangin a cang thil thei ber ol hnak tu, “Pathian hathnak heh uar deuh in rel thil tuhin ngaan telh hrim i” tiin lang sing lai Pathian thu (theology) fehdan thawn remcang bengbo pah i.  Ikhalselai, “cetih rori i” tiin, lang tuh khai tu ralring kul deuh thai tuh i.

    (III) Jordan ruuntii tan ben (Joshua 4-5)

    Israel mite Jordan ruuntii a tan ben fangin thil thupi pathum bawn tlang i. (a) Pathian hathnak thawn Jordan ruuntii a tan hnak hih hlen hnak lung bir tlang. (b) Kansuak puai bawn tlang hnak le (c) Israel mite zarh tan sak hnak thute i.

    • (a) Pathian hathnak hihhlen tuhin thil bawn: Pathian in Israel mite hrang thil a bawn hnak te heh hihhlen tuh heh Pathian daihnakte songah thupi ngai pakhat i. Israel thuanthu, Bible hlun thuanthu song ah ciami thu ngaihven deuh in hliakhlaih ilekhaw prophette san tian ban “Egypt ram in i ban thahat thawn ning aosuak awng ing” tihnak pong kam heh prophette in tam ngai pong i. Bawipa Jesuh in khai a hnuahlun tute thawn hnuataber rong ai tlang lai ah, hemi tu ning hrangai a tuar hnak i taksa i, lang tuih lai, ai tuih, cen, kaimah i hihhlen tuhhnak hrang ah bawn tu tio deih tiin thu cah i. Cen, Egypt ram ai te (born) mite (those who were born in Egypt) heh Pathian sang ngam tlanglo manin Pathian thinraw hnak tawk ai Canaan ram ah lut siang lo i.
    • (b) Pathian thawn thukham bawnhnak miphun hnikhnaih tlang: Ceithin, nelrawn ah a te (those who were born in wilderness) mite heh zarh tan lailo manin Pathian in zarhtan ruai i. Israel mite zarh tan hnak thu a sullam sik ilesingkhaw Abraham in hamthok awng hnak i (Gen. 17;9). Zarhtan hnak ai sullam tu, Abarham in Pathian thu hlun tuh ing tiin thukham a peve hnak a thukham kho ruai hnak sullam in bawn tlang awng hnak i (Gen. 17.9-10). Pathian thutiam ram (Canaan ram) songah laileng tutuhte tu, “Pathian thu hlun tuh ing” tiin, thukham a kho ruai tute ian i. Ciaheh English pong fang in, “covenant people” tiin pong de i. Bible hlun thuanthu ah ciami minungte ian heh Paul in Pathian minung te tiin hmang i (Efesa 2:12).

    (IV) Bawipa’i ralkap le Joshua (5.13-15)

    Joshua cauk chapters 1-5 songah thupi 4 um ai hnuataber thu; Jericho khua hiangai zawllai ah Bawipa’i ralkap Joshua in hmu hnak thu heh a danglam ngai i ai, a hlan ai thute thawn pehzom dunhnak um ze lo i. Cen, a rel nuamhnak thu khai heh fiang io in rel hnak um cuanglo i. A pongfang hmang hnak sik ilesingkhaw miring NIV ah “The commander of the LORD”, NASB ah “The captain of the LORD” tiin um ai Zanniat Bible 2018 ah “Bawipa’i ralkap” tiin, ngaan i (Joshua 5.14). Bible thuanthu ngaihven deuh ilesingkhaw, Pathian in a minungte hnenah thu rel tuh fangin amah Bawipa lar in (or) Vancungmihlat in thurel tam de i, (Bible reference te ngaan telh tuh fangin a tam ze tuh i manin kinmah neu tren in ngaih ven tren sing lai). Ikhalselai, Joshua hmunah Bawipa’i ralkap kherkher hlat i. Pathian in a thutiam hnak ram ai umtu Canaan mite tawng tuh in Israel mite hmang tum ai Israel mipi hotu (ralkap hotu tiin khai ruat / lang thil i) “Joshua thape hnak in Bawipa ralkap Joshua hnenah lar i” tiin, ruat selai dikcang ber tuhin ruat thil i. Ciami Bawipa’i ralkap lar hnak thu hlir dan phun hnih in hlir thil i.

    • (1) Pathian in Joshua hnenah Canaan ram lut tuh fangin “hatngai le ralpha ngai in umtu (Joshua 1.6, 7, 9)” tiin, a pong awnghnak heh Joshua in rinsan ngam hleh tuhhnak hrangah Pathian in a ralkap Joshua hnenah thazang pe nuam in lar i, tiin lang sing lai sual ze lo thai i. Pathian in mithmuh thillo a hathnak hmangin mithmuh thil Canaan mite tawng tuhhnak hrang ah mithmuh thil Israel mite ai sanghnak hmang. Israel mite in amah Pathian sang tuhin, rinsan tuh in thu rel, thu cuuk, le tha pe lek ilo in a mah Bawipa’i ralkap bawi heh Joshua mithmuh ah lar ruai i, tiin lang (interpret) singlai Bible in rel nuam hnak nongber tuh in ruat thil i.
    • (2) hnak ah, Pathian in Moses hnenah Canaan ram ah feh tuhin rel ai ning hmai ah kaimah feh tuh ing, “cia ram (Canan ram) ai umtute heh ning hmaiah feh in kaimah in tawng tuh ing” tiin, Pathian in Moses hnenah rel awng i (Exo. 23:20-33). Cia heh Pathian in a thu tiamhnak khim ruai, amah rori in Israel mite heh kong hoi in tawng tuh ti heh Israel mipi hotu Joshua hnenah thazang pehnak in Pathian amah lar dun ruai i, tiin, lang selai cangthil thai ber tuh i, tiin ngaisung thil i.

    Pathian in Canaan ram zem tuhin Joshua hnenah thu a pe fangin a tawng lailo hnak, a lang lailo hnak ramte khai tel cih in zem ruai i (Joshua 13:1-6). Cen, ciami a tawng lailo, a lang lailo hnak khuate heh amah Pathian in hnawt tuh sio in thu khai tiam i (Joshua 13.6). Pathian in a thu tiam hnak bangin ciami ramte heh tawng in lang peupeu i (Thukhantute 1.1-27). Ikhalselai, Israel mite in Pathian thupehnak bangin (Exo. 20:10-12) Canaan mite heh hnawt siolo i (Joshua 1.27-36). Cetihai, a hnawtsiolo hnak thu heh Joshua chapter 2 thawn kop cih in, phundang in zir leh tuh hnak i.

    2 thoughts on “Joshua laibu songin Pathian thu part – 1: Israel mite Canaan ram lut thok (Joshua 1-5)

    Leave a Reply

    Your email address will not be published. Required fields are marked *