Ruth laibu songin Pathian thu part 3: Naomi in Ruth hrang ah passal nai thil tuhin tawlrel sak (2-3)

Ruth 2-3 songai thupi:

Nunphung pakhat hlum in miphun dang nunphung hlun

Ruth 2-3 outlines:

Ruth laibu 2-3 songah Ruth le Boaz tawk dun thok hnak thu i. Cia heh a tlangpi thu in khanhnih in khan thil i.

  • Khan khat (1) hnak ah, Ruth heh Boaz lao ah Faangkaa si i. Cetihin, lao naitu Boaz thawn a tawkdundan (Ruth 2:1-17), le
  • khan hnih (2) hnak ah, Naomi in Ruth heh Boaz in nai tuh dan lampi sisak / bawtsak (Ruth 2:18-23), tiin, khanhnih in khan thil i.

(1) Ruth le Boaz tawk dun dan (Ruth 2:1-17):

Ruth laibu ngaantu in Ruth le Boaz a tawk dun hlanah, “a thi zo mi Naomi pasal Elimelech le Boaz heh songkhat dun” tiin, ngaan i (Ruth 2:1). Cetihin a ngaan ben thiah fangin, Ruth in faangkaa si tuh thu Naomi thawn ruah dun hnak thu i ai, Ruth in a feh tumhnak lao heh Boaz lao feh tuh tumhnak ilo ai lao pakhatkhat feh tuh bangin um i (Ruth 2:2-3). Ikhalselai, Naomi in Boaz thu Ruth hnen ah a rel hnak thu (Ruth 2:20), le Boaz in Ruth thu a ling cia hnak thu (Ruth 2:11) te hliakhlaih fangin, Ruth laibu gaantu in, “Ruth 2:1” heh, Boaz, Elimech innsang, le Ruth pehzom dunhnak thu heh thupi dah in ngaan hnak i, tiin, lang (interpret) thil i. Cetihin, Elimelech innsang, Ruth, le Boaz te pehzom dunhnak larruai hnak ai tumtek hnak te tu;

  • (1) Ruth heh a ram, a miphun, le a biahnak hlum in a nung Pathian bia ti heh thupi ngai in lar ruai i.
  • (2) Pathian heh dingthluk lairel thai Pathian ihnak lar i. a ril hnak Israel miphun lo manin khai hlaidang hnak umlo in kilkhawl hnak heh thupi ngai in lar ruai i.
  • (3) Kumpibawi David heh Judah tesinfa ihnak thupi in lar ruai hnak tiin ngai sung thil i.

 Ruth in Naomi hnen ah faangkaa si tuh thu rel ai, Naomi in, “i bang hang feh tatu” tiin ti i (Ruth 2:2). Ruth in Boaz lao ah feh ai faangkaa si i (Ruth 2.3), cetihin, lao naitu Boaz le Ruth tawkdun thok i. Boaz in a lao faangaat tute hnenah Ruth heh zohsuam tuhlo in le faangkaa khai umruaihrim tuhin thu rel i (Ruth 2:8-9, 15-16). Boaz in Ruth vumah ngaihhar hnak thinlung thawn pha ngai in peh zom i.

Boaz heh milian le mi upat tlak i, tiin, Ruth laibu ngaantu in Boaz ihnak heh larruai i (Ruth 2:1). Zaimanin ngaan telh kherkher i ni? tiin zawt selai, “linglo” tiin, ti kul i. Ikhalselai, Ruth laibu songai Boaz thu sik ilesingkhaw Boaz heh Hebrew nunphung (or) Moses Dan phatak in hlun i, tiin ngai sung thil i, cia heh hlir dan phunhnih in hlir thil i.

  • (i) Pathian in Moses hnenah, Ning lao rong ning khawm fangin a taang sunte heh lang sio mahih, mi-farah nautate hrang ah hlup tu ih”, tiin, Pathian hmuifu heh cotlang siaso tuhin thu pe awng i (Suangbawilaibu 19:9; 23:22; Danpesalhnak 24:19). Boaz in Moses hnen ai Pathian thu pe awng hnak bangin Ruth vumah peh zom i. Boaz in a lao naperte hnenah, “faang heh tlawmneu in phok tu ih lai Ruth khul tuhin hlup tu hrim ih” tiin, ti i (Ruth 2:16).
  • (ii) Boaz in Ruth a hoi fangin amahte miphun dan in bawn tuhhnak hmuah bawn sio i (Ruth 4:1-12).

Naomi in Ruth hnenah, “Boaz heh kin songkhat i” tiin rel: Ruth Faangkaa si ben inn ah a hleng leh fangin Nao mi in aisu lao ah feh tiin zawt i (Ruth 2:18-19). Ruth in khai Boaz lao ah feh hnak thu rel i (Ruth 2:20b). Naomi in Ruth hnenah Boaz heh a pasal Elimelech songkhat i hnak thu rel ve ai (Ruth 2:19b). Boaz in rel hnak bangin Ruth heh Boaz lao ian ah faangkaa si tuhin Naomi in khai Ruth heh rel ve i (Ruth 2:22). Zaimanin rel Elimelech le Boaz pehzom dunhnak thu heh Ruth laibu ngaantu in lar ruai nuam i ni? Ruth laibu ngaantu ai tumtek hnak heh ling fiah thillo khalselai a cang thilthaiber hnak thu tu, “Pathian heh hlaidang nailo Pathian ihnak hmuhsak hnak” tiin lang (interpret) thil i. Elimalech heh Judah ram Bethlehem khua mi (Ruth 1:1) i manin, Judah miphun tiin, ruat thil i [1] ai, a tesinfate kumpibawi tuh in hmuifu cohnak i (Sempanhnak 49:10). Cen, Boaz le Ruth te heh kumpibawi aanu le aapa (grandparent) i (Ruth 4:22).

(2) Ruth heh Boaz in hoi tuhin naomi in tawlrel sak (Ruth 3):

Ruth heh, faangkaa a si hmun Boaz ai lao in tlung ai inn a hleng fangin Naomi hnenah faangkaa a si hmunai thil cang hnak – Boaz a mah vum ah a pha dan – te heh rel i. Cia fangin Naomi in khai, a pasal awng Elimelech le Boaz heh songkhat dun hnak thu rel ve i (Ruth 2:18-23). Cen, Naomi in Ruth heh Boaz lao ah feh ruai sal ai, Boaz thawn itkom thil tuhdan lampi hmuh i. Ruth in khai Naomi rel hnak bangin Boaz ke hiangah Boaz sil hnak pon lik in it i (Ruth 3:7). Zan seulai fangin Boaz in a kehiangai ittu Ruth heh, “aaisu i si?” tiin, zawt ai, Ruth in, “Ruth ing, na songkhat ngaingai ing ai, i tlantu tuh i si, na pon hmur neu i thuap tuve” tiin, ti i (Ruth 3:8-9). Naomi ruai hnak bangin Ruth in a bawn hnakte heh Hebrew nun phung umdan in hlir ilesing khaw, “a thizo mi na unaupa ai nupi ing, i hoi tu” ti cah i. Cetihai, Hebrew nunphung hlir dan heh phunhnih in rel thil i. (i) Hebrew nunphung ah “nupang pakhai in pasal silhnak pon lik in it” tihnak sullam tu, “huptu nailo ing, nangmah in ihup tu” ti nuam hnak i.[2] (ii) Moses Dan ah, “Unau hnih hmunkhat ah um khawm ai pakhat tu fapa nailo in thi lekhaw a nupi heh a songkhat siarlo pasal dang nai thillo i; a pasal unau pa in hoi tuh seh” tiin, um i (Danpesalhnak 25:5). Ciamanin Naomi in Ruth bawn tuh hnakte heh a semkhim neu in rel sio, tiin, ngai sung thil ising, zaiman tifangin Ruth – Moab miphun – in Hebrew nunphung heh lingsiolo thai i. Boaz in Ruth hnanah, “songkhat itt ngaingai isi, midang rillo in kaimah irl i si, zaikhai laumah na daih hnak hmuahhmuah na bawt tuh ing” tiin, thu kham i (Ruth 3:11). Boaz in Ruth thil bawn hnak heh a cungai kin ngaanzo bangin, Hebrew nunphung dan in ling thiam ngai in, Ruth hoi tuh thu heh, “Ruth! he tihin thil na bawn hnak na tumtekhnak tu zai i?” tiin, thu zawtlo pah in hoi tuh heh pervo lang sio tuhin thu tiam ve i (Ruth 3:11-13).

Elimelech innsang, Boaz, le Ruth te pehzom dunhnak larruai hnak ai tumtek hnakte heh Pathian thu feh dan, (or) Bible in a siar tute ling ruai nuamhnak thute heh;

  • (1) Ruth heh a ram, a miphun, le a biahnak hlum in a nung Pathian bia ti heh thupi ngai in lar ruai i.
  • (2) Pathian heh dingthluk lairel thai Pathian ihnak lar i. a ril hnak Israel miphun lo manin khai hlaidang hnak umlo in kilkhawl hnak heh thupi ngai in lar ruai i.
  • (3) Kumpibawi David heh Judah tesinfa ihnak thupi in lar ruai hnak tiin ngai sung thil i.

Thupi deuh in ruat pha:

  • 1) Boaz heh Moses Dan / Pathian thupe / Hebrew nunphung phatak ngai in kilkhaltu / hluntu i.
    • (i) Faangka heh Ruth hrangah umruai hrim tuhin a lao naperte thupe (Ruth 2:15-16).
    • (ii) Ruth a hnenah thupruk in cam ai, nai tuh in a ruatcat hnua ah amahte nunphung dan in fehpi rori i (Ruth 3:13; 4:1-12).
  • 2) Ruth heh a ram, a miphun, le a biahnak hlumzo (Ruth 1:6-22) hnua ah Hebrew nunphung khai bawn semkhim sio i (Ruth 3:7-9).

[1] Davis, John J., & Whitcomb, John C., te ngaan hnak, A Commentary on Joshua – 2 Kings: From Conquest to Exile. tihnak laibu sangah khai Boaz heh Judah hin tiin ngaan ve i.

[2] Zanniat Bible 2018, footnote, OT page. 327.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *